در آخرین شب برگ ریزان فصل، مردم را در تکاپو برای بدرقه پاییز با جشنی باشکوه مییابیم. این جشن که با جمع شدن در کنار کسانی که دوستشان داریم برایمان به نمادی از عشق و گذر از روزهای سخت، پایان شب سیه و امید به رسیدن روشنایی بدل گشته است یلدا یا چله نام دارد.
با طاها گشت همراه باشید تا باهم به برسی این سنت دیرین ایرانی بپردازیم.
یلدا به معنای زایش است و از این رو گفته شده در قدیم در این شب، ایرانیان در دامنه کوه ها به راز و نیاز و به انتظار تولد دوباره خورشید مینشستند و با طلوع خورشید، پیروزی روشنایی بر تاریکی اهریمنی شب را شکر میگفتند.
روز پس از شب یلدا را خورروز مینامیدند و در این روز از ریختن خون و جنگ و خونریزی اجتناب میکردند چرا که گفته میشده که این روز، روز برابری همه انسان هاست.
نیاکان ما بر این باور بودند که در این وقت از سال که تاریکی شب بیش از هر وقت دیگری بر روشنایی روز سایه افکنده و از آنجا که تاریکی شب را منحوس میدانستند، باید جشنی بر پاکنند و از این رو در کنار هم جمع میشدند و آتشی بر میافروختند و سفره ای از انواع خوراکی های مختلف میگستراندند تا تاریکی شب را با شب نشینی، شعر خوانی، بازی و قصه گویی به صبح برسانند و از انجا به بعد و در سال 502 قبل از میلاد در زمان داریوش یکم این رسم زیبا را به تقویم ایرانیان افزودند.
انار
از انار در فرهنگ ایرانی به عنوان یک میوه بهشتی یاد میشود. دانه های انار در سفره شب یلدا نماد وفور نعمت و فراوانی است.
خرمالو
از آنجا که این میوه انرژی و گرمای زیاد دارد وجود آن بر سفره یلدا نمادی بر تامین انرژی و گرما لازم برای بدن در طول زمستان است.
هندوانه
گردی هندوانه نمادی از ضرب المثل از هر دست دهی از همان دست میگیری است.
آجیل شب یلدا
آغاز زمستان، پایان کشت محصول و آغاز زمان استراحت کشاورزان است. از این رو کشاورزان محصولات باقی مانده از فصل قبل را در سفره ای میگذاشتند و با آن تعطیلات را جشن میگرفتند و این رسم بعد ها در قالب شب یلدا مرسوم شد.
به پاس فرهنگ چندین هزار ساله مردم،حافظ خوانی و شاهنامه خوانی در فرهنگ مردم ایران از سده های گذشته تا به امروز پابرجا بوده است و از رسومات این شب است که هر فرد آرزویی را دل خود بازگو کند و سپس از بزرگ و اهل دلی بخواهد تا با تفعلی بر حافظ از خوب و بد نیت وی را آگاه کند.
از آنجا که کشور پهناور ایران بسیاری قومیت ها را در دل خود جای داده است، فرهنگ شاهنامه خوانی در شب یلدا نیز دستخوش تغییراتی شده است و هر قوم و فرهنگ با توجه به آیین شهر خود حافظ خوانی را اجرا میکنند و باور های خود را به این جشن افزوده اند که برخی ثبت ملی نیز شده است.
در شیراز هنگام حافظ خوانی کوزه ای به سمت افراد میگیرند و هر فرد نشانه ای مخصوص به خود را در کوزه میاندازد و هنگامی که بزرگ مجلس حافظ خوانی را شروع کرد، دست در کوزه میاندازد و نشانه ای را بیرون میآورد و نشانه برای هر شخص که بود نشان از آن دارد که حافظ، نیت آن فرد را بازگو کرده است.
در همدان رسم بدین گونه است که ابتدا حاضران در دل نیت میکند و دختر کوچکی بر روی پارچه در محل هایی که برای دیگران مشخص نباشد سوزن میزند، هر شعر برای یک سوزن است در انتها هر شخص یک سوزن را انتخاب میکند که جواب نیت هر شخص است.
در گیلان فال پوست هندوانه میگیرند بطوری که برش های طولی بر هندوانه میزنند و 4 قسمت از پوست آن را پشت سر خود پرتاب میکنند سمت سبز پوست هندوانه نشان از نیت خوب دارد و سمت سفید نشان از خوب نبودن نیت است.
در آخر باید گفت برای زنده نگه داشتن آداب و رسوم ایرانی چه زیباست که فرصت ها را غنیمت شماریم و در این جشن دیرینه در کنار بزرگان خانواده جمع شویم و سنت های دیرینه را پاس بداریم قدر یک دیگر را بدانیم و از یاد نبریم که لحظات زندگی کوتاه تر از آن هستند که دور از کسانی که دوستشان داریم سپری شوند.
طاهاگشت، برایتان شادی هایی به بلندای این شب آرزومند است.
کد تخفیف خرید از سایت آنلاین طاهاگشت برای رزرو بلیط هواپیما، هتل، تور و ... تا پایان شب یلدا.
کد تخفیف: YALDA